W związku z 375. rocznicą konsekracji kościoła Świętej Trójcy w Radzyniu zapraszamy do zwiedzania "perły renesansu lubelskiego". Tydzień temu pisaliśmy o architekturze kościoła oraz o najstarszej jego części – kaplicy Matki Boskiej, gdzie znajduje się m.in. najwspanialszy nagrobek manierystyczny w Polsce. Dzisiaj opowiemy o innych wyjątkowych obiektach, które się w świątyni znajdują.
Nawa Główna
Tu możemy podziwiać sklepienie kościoła ozdobione bogatą siecią sztukaterii, co jest charakterystyczne dla świątyń wzniesionych w stylu renesansu lubelskiego, których muratorem był Jan Wolff.
Kościół jest jednonawowy, zamknięte półkoliście prezbiterium oddziela od nawy głównej łuk tęczowy. Na ścianie tęczowej znajduje się piękna, renesansowa ambona, uważana za najstarszy element wyposażenia świątyni. Pochodzi z II połowy XVII wieku.
Naprzeciw ambony znajduje się kolejny, cenny element wyposażenia kościoła. Jest to klasycystyczna chrzcielnica, pochodząca prawdopodobnie z II połowy XVIII wieku.
Ołtarz Główny
Najważniejszym elementem, dominującym w całej przestrzeni wnętrza świątyni jest ołtarz główny. Pochodzi XVIII wieku, został zaprojektowany w 1766 r. przez Jakuba Fontanę – autora przebudowy rezydencji Potockich. U góry ołtarza widzimy wspaniałą glorię: w srebrnych kłębach obłoków, z których wystrzeliwują złote promienie, umieszczony jest niewielki obraz zawieszonej w powietrzu Gołębicy - Ducha Świętego, adorowanego przez anioły w dynamicznych pozach. Poniżej znajduje się lśniąca złotem nastawa obramowana u góry fryzem ozdobionym kwiatami i aniołkami, po bokach dwoma filarami ze złoconymi kolumnami o kapitelach z liśćmi akantu. Ten sam motyw dekoracyjny występuje w postaci uszu po bokach ołtarza, wypełniających przestrzeń nad figurami biskupów – patronów Polski: św. Wojciecha i św. Stanisława. Rzeźby te, autorstwa Antoniego Panasiuka, pochodzą z połowy XIX wieku. W ołtarzu umieszczone są dwa obrazy autorstwa Józefa Buchbindera: „Trójca Święta” i „Ukrzyżowanie” 9 na zasuwie, eksponowany w okresie Wielkiego Postu.
Relikwie św. Wincentego Męczennika
Ołtarz główny nie jest jedynym elementem wyposażenia kościoła ufundowanym przez Potockich. W latach 1764 - 1766 wzniesiono nowe ołtarze boczne, wybudowano również przykościelną bramę - dzwonnicę (według projektu Jakuba Fontany) wraz z parkanem.
W ołtarzu bocznym przy ścianie południowej znajduje się przeszklony relikwiarz w kształcie tumby. Przez szybki widać złożone w nim kości. Dokumenty autentyczności, które również widać za szkłem, głoszą, że świętego Wincentego Męczennika.
Relikwie sprowadził do Radzynia Podlaskiego z Rzymu w 1774 r. Kajetan Potocki, najstarszy syn Marianny i Eustachego. Początkowo umieszczono je w kaplicy zamkowej, w 1788 roku zostały przeniesione do kościoła Świętej Trójcy i umieszczone w prawym ołtarzu bocznym. Spoczywają tu do dziś w powstałym w początkach XIX wieku klasycystycznym relikwiarzu w kształcie tumby, zwieńczonej mitrą o czterech kabłąkach, nad którymi widnieje jabłko królewskie. Oprócz kości w tumbie znajduje się naczynie z krwią świętego.
W zachowanym, umieszczonym w relikwiarzu dokumencie wydanym 17 sierpnia 1774 r. mamy informację, że relikwie zostały wydobyte z cmentarza św. Wawrzyńca w Rzymie z polecenia papieża Klemensa XIX. Dokument podpisał Franciszek Mikołaj Anioł Maria Landini z Zakonu Pustelników św. Augustyna, „biskup porfyrieński, prefekt apostolskiej zakrystii oraz asystent tronu papieskiego”.
Nad relikwiami możemy oglądać wspomniany obraz autorstwa Józefa Buchbindera "Św. Wincenty" (na zasuwie znajduje się "Przemienienie Pańskie" – obraz zainspirowany dziełem Rafaela).
Pamiątki z Powstania Styczniowego
Kaplica południowa nosi wezwanie Pana Jezusa. Jest to miejsce szczególnie związane z historią Polski i Kościoła oraz naszego regionu.
Znajdujący się w kaplicy ołtarz zbudowany został na przełomie XIX i XX wieku, ponieważ wcześniejszy, XVIII-wieczny spłonął w pożarze. Pozostała z niego tylko wieńcząca ołtarz gloria: gdy uniesiemy głowę zobaczymy figurę Boga Ojca wychylającego się ze srebrnych obłoków, by błogosławić światu. Poniżej, na linii gzymsów, umieszczona została gołębica symbolizująca Ducha Świętego.
Obecny dębowy ołtarz zbudowany jest w stylu eklektycznym, ozdobiony złoconymi rzeźbami. W tej oszczędnej w barwy oprawie, na tle ciemnoczerwonego aksamitu umieszczone są trzy białe figury o dużej wartości artystycznej: Chrystusa Ukrzyżowanego oraz Matki Bożej i św. Jana Apostoła.
Kaplica ma bogatą tradycję: tu w styczniu 1863 roku ks. Józef Żebracki, który zasłynął z głoszenia patriotycznych kazań, odbiera przysięgę od radzynian, udających się do leśnych oddziałów powstańczych. Świadkiem tego jest niewielki krucyfiks stojący nad drewnianym tabernakulum. Widnieje na nim metalowa tabliczka z datą 1863.
W tej kaplicy umieszczona została tablica poświęcona biskupowi Janowi Kalińskiemu, urodzonemu w Radzyniu Podlaskim unickiemu biskupowi, nominatowi chełmskiemu i bełskiemu, który za obronę Kościoła unickiego skazany został na zsyłkę na Syberię, gdzie zmarł w 1866 roku.
Komentarze obsługiwane przez CComment