POZNAJCIE

Na ul. Chomiczewskiego w Radzyniu Podlaskim, przy bramie wjazdowej do „Apteki od Serca”, stoi drewniany krzyż. Pochodzi on z XIX w.

Na cmentarzu komunalnym w Radzyniu Podlaskim (ul. Lubelska 57), w północno-zachodnim jego krańcu, stoi niepozorny metalowy krzyż. Upamiętnia on ofiary II wojny światowej.

Powstanie styczniowe było największym i najdłużej trwającym powstaniem narodowym. W Królestwie Polskim wybuchło 22 stycznia, natomiast na Litwie 1 lutego 1863 r. Trwało do jesieni 1864 r. obejmując swoim zasięgiem ziemie zaboru rosyjskiego.

W Białej (gm. Radzyń Podlaski), ok. 1200 m za Leśniczówką Feliksówka w stronę Olszewnicy, stoi bezimienny krzyż. Najprawdopodobniej upamiętnia kogoś, kto zginął w tym miejscu. Świadczą o tym palące się znicze, które widzę tutaj bardzo często.

Turystów zmierzających do gajówki Brzeziny w Czemiernikach (gm. Czemierniki) witają dwa olbrzymie głazy narzutowe. Orzeczeniami Wojewody Bialskopodlaskiego z 10 maja 1984 r. objęte są one ochroną jako pomniki przyrody nieożywionej. Jednego z nich miejscowa ludność nazwała „Grubym Michałem”.

W centrum Krasewa (gm. Borki), za szkołą po prawej stronie i w sąsiedztwie kaplicy (przynależącej do parafii św. Małgorzaty w Ulanie-Majoracie), spotkamy murowaną kapliczkę. Pochodzi ona z drugiej połowy XIX w – pierwszej tercji XX w.

W listopadzie 2020 r. Radzyń Podlaski został oznaczony na Szlaku Dywizji Górskiej gen. bryg. Andrzeja Galicy. Ma on na celu upamiętnienie górali z Podhala i Beskidów, bohaterów wojny polsko-bolszewickiej. W 1920 r. przemierzyli oni 300-kilometrowy szlak bojowy od Terespola, przez punkty koncentracji wojsk na linii rzeki Wieprz, do Białegostoku i dalej do Sokółki i Kuźnicy aż na przedpola Grodna. Tam stoczono Bitwę Niemeńską, rozstrzygającą o ostatecznym zwycięstwie w wojnie 1920 r. Przez prawie dwa miesiące Dywizja Górska stoczyła kilkanaście potyczek z Bolszewikami. Jedna z nich rozegrała się w Radzyniu Podlaskim. Było to 16 sierpnia 1920 r.

Na ul. 11 listopada w Radzyniu, przy posesji oznaczonej numerem 29, stoi murowana kapliczka z XIX w. Obiekt wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków.

W grudniu wspominamy św. Mikołaja, biskupa Miry żyjącego na przełomie III i IV w. Nie ma on jednak nic wspólnego ze starszym panem, który ma długą siwą brodę i duży brzuch. Choć obydwaj są od prezentów, ten pierwszy rozdawał je ze szczerej i bezinteresownej potrzeby dzielenia się dobrem, nie zaś z konsumpcyjnego nawyku. Św. Mikołaj jest czczony w Kościele katolickim i prawosławnym, łączy różne wyznania, jest też patronem jedności. Jan Paweł II nazwał go „patronem daru człowieka dla człowieka”.

W południowo-zachodni róg ogrodzenia Szkoły Podstawowej nr 2 w Radzyniu Podlaskim (ul. Sitkowskiego 3) wkomponowany jest drewniany krzyż. Pochodzi on z ok. 1900 r.

Zarząd Powiatu w Radzyniu Podlaskim, w roku jubileuszu 100-lecia Odzyskania Niepodległości przez Polskę, ustanowił odznakę krajoznawczą „Znam Miejsca Pamięci Powiatu Radzyńskiego”. Podstawowym warunkiem jej zdobycia jest odwiedzenie odpowiedniej liczby miejsc upamiętnionych krzyżami, pomnikami, tablicami lub w jakikolwiek inny sposób nie budzący wątpliwości, że oznaczają miejsca pamięci. Regulamin odznaki został zatwierdzony 25 kwietnia 2018 r.

W Białej (gm. Radzyń Podlaski), przy skrzyżowaniu drogi lokalnej z drogą krajową nr 63 (za posesją oznaczoną numerem 20), stoi kapliczka datowana na XX w. Niczym szczególnym się nie wyróżnia, jednak dla mnie jest wyjątkowa. Przez całe dzieciństwo, razem z siostrą, przychodziłem do niej na nabożeństwa majowe.

Niekwestionowaną ozdobą i atrakcją przyrodniczą przepływającej przez Radzyń Podlaski rzeki Białki są kaczki Mandarynki. Ptaki, hodowane w Europie od XVIII w., po raz pierwszy pojawiły się w Polsce dopiero w latach 60-tych XX w. Od 1999 r. żyją na wolności w Parku Łazienkowskim w Warszawie. Jako gatunek inwazyjny Mandarynki z czasem zadomowiły się w Radzyniu, odnajdując tutaj idealne warunki do bytowania i rozmnażania się. Popularność i sympatię zyskały za swoje piękne, kolorowe upierzenie.

W Lichtach (gm. Czemierniki) spotkamy wiele ciekawych kapliczek, pamiątek czasu minionego. Jedna z nich stoi mniej więcej w połowie miejscowości (na ostrym łuku drogi), w sąsiedztwie posesji oznaczonej numerem 49. Kapliczka pochodzi z XX w.

8 grudnia 1854 r. papież Pius IX ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. To bardzo ważne twierdzenie teologiczne kościoła katolickiego definiujące szczególny stan świętości będący przywilejem Marii z Nazaretu. W 50-tą rocznicę jego ogłoszenia w Radzyniu ufundowane zostały dwie figury Matki Bożej – przy kościele Świętej Trójcy oraz przy pałacu Szlubowskich zwanym „Gubernią”.

We wschodniej części Licht (gm. Czemierniki), na środku skrzyżowania, stoi kapliczka z 1782 r. Odnowiona przez mieszkańców wioski w 1897 r. prezentuje styl późnobarokowy.

To tytuł ogólnopolskiego konkursu literackiego organizowanego dla upamiętnienia Ireny Golec – urodzonej w Turowie (gm. Kąkolewnica) patriotki i działaczki kulturalno-społecznej, wybitnej postaci ziemi radzyńskiej i Lubelszczyzny. Swoim życiem, postawą i skromnością w pełni zasłużyła na to, aby pamięć o Niej trwała zawsze. Konkurs organizowany jest od 2008 r. przez Gminny Ośrodek Kultury w Kąkolewnicy.

Przy południowo-wschodnim narożniku działki, na której wzniesiona została kaplica pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Lichtach (gm. Czemierniki), stoi betonowy krzyż. W 1982 r. ufundowali go mieszkańcy miejscowości.

30 listopada 1997 r. poświęcona została kaplica pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Lichtach (gm. Czemierniki). Aktu konsekracji świątyni dokonał ks. bp Henryk Tomasik, ówczesny biskup pomocniczy Diecezji Siedleckiej.