Cudze chwalicie, swoje poznajcie... (cz. 39)
Zespół pałacowo-parkowy w Woli Osowińskiej (gm. Borki) ma kształt prostokąta. W centralnej jego części znajduje się pałac, który składa się z dwóch części – parterowego dworu z XIX wieku i przylegającego do niego piętrowego skrzydła (mającego już formę pałacu) dobudowanego ok. 1906 roku. Budynek otacza park krajobrazowy założony w XVIII wieku. Spotkamy w nim wiele starych drzew, z których najbardziej charakterystycznym jest tajemniczy dąb „Dewajtis”.
Nazwa drzewa nawiązuje do pozytywistycznej powieści obyczajowej Marii Rodziewiczówny z 1889 roku, która po raz pierwszy została opublikowana w odcinkach na łamach „Kuriera Warszawskiego”. Książka „Dewajtis” za życia autorki doczekała się 13 wydań po polsku, a także licznych przekładów, m.in. na litewski, niemiecki, serbski, angielski, francuski, węgierski, czeski czy słowacki. Na jej podstawie powstała sztuka teatralna oraz słuchowisko radiowe. Podczas wojny książka ukazała się w Londynie, Chicago, Palestynie i Rzymie. Do chwili obecnej powieść „Dewajtis” jest wciąż poczytna i nieustannie wznawiana.
Akcja książki Marii Rodziewiczówny „Dewajtis” rozgrywa się na Żmudzi. Główny bohater – Marek Czertwan – po śmierci despotycznego ojca jest wyzyskiwany przez rodzinę macochy. Zajmuje się majątkiem Poświcie, który pozostał bez opieki po zaginięciu przyjaciela, Kazimierza Orwida. Wrodzona pracowitość zmusza go do niezwykłych wysiłków i poświęceń w imię cudzego dobra. W tym wszystkim jest bardzo samotny. Jedynym oparciem dla Marka jest tytułowy dąb, który rośnie w pobliżu ruin litewskiej warowni. Drzewo jest dla niego symbolem wiecznego trwania, niezniszczalności, ale i tradycji wiążących mieszkańców z ziemią ojczystą. Los głównego bohatera odmienia odnalezienie w Ameryce córki właściciela majątku, Ireny Orwid. Marek chce jak najszybciej przekazać jej spuściznę po ojcu i zająć się wreszcie własnym życiem. Młodzi jednak zakochują się w sobie, tylko że Marek broni się przed tym uczuciem. Obawia się, że zostanie posądzony o wyrachowanie jako żeniący się z panną tylko dla jej fortuny. Toczy walkę z samym sobą. Dopiero dramatyczne wydarzenia, jakich doświadczy, pozwolą mu przełamać się. W nagrodę już na zawsze zdobędzie ukochaną kobietę oraz wszelkie dobra materialne będące jego wyłączną zasługą.
Dąb „Dewajtis” w Woli Osowińskiej to dąb szypułkowy, który naturalnie występuje niemal w całej Europie. Jest on gatunkiem długowiecznym i potrafi rosnąć 1000 lat. Wiek drzewa znajdującego się w woleńskim parku szacuje się na ponad 500 lat. Obwód jego pnia w najszerszym miejscu wynosi ok. 640 cm. Dąb „Dewajtis” posiada status pomnika przyrody ożywionej.
Komentarze obsługiwane przez CComment