POZNAJCIE

Cudze chwalicie, swoje poznajcie... (cz. 108)

Przy ul. Leśnej w Woli Osowińskiej (gm. Borki) znajduje się cmentarz rzymskokatolicki. Nekropolia, przynależąca do miejscowej Parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, wpisana jest na listę Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Cmentarz, położony na terenach ofiarowanych przez parafian, erygowany został 8 września 1930 roku przez ówczesnego biskupa diecezji siedleckiej Henryka Przeździeckiego. Usytuowany jest na tzw. Lesinie i zajmuje powierzchnię ok. 1,3 ha. Przez środek nekropolii biegnie aleja, która w 2011 roku została utwardzona kostką betonową.

Cmentarz możemy podzielić na sześć sektorów. Najstarszy, położony tuż za bramą po lewej stronie, datowany jest na lata 30-40. XX wieku. Określa się go mianem starego cmentarza. Dominują tutaj groby półziemne i betonowe. Obok indywidualnych pomników odnajdziemy trzy mogiły z okresu II wojny światowej. Ponadto spotkamy miejsce spoczynku zamordowanych przez hitlerowców mieszkańców Nowin (gm. Borki) i Oszczepalina (gm. Wojcieszków, pow. łukowski).

Drugi sektor woleńskiej nekropolii, położony w północnej jej części, określany jest mianem cmentarza wojennego. Datowany jest na lata 40-50. oraz 80-90. XX wieku. Spoczywają tutaj osoby walczące za Polskę podczas II wojny światowej, m.in. w formacjach Wojska Polskiego i Batalionów Chłopskich. Spacerując po tej części cmentarza natrafimy na trzy pojedyncze mogiły i jedną potrójną żołnierzy nieznanych, podwójną z 1942 roku oraz pojedynczą z 1943 roku. Zobaczymy też liczne groby ze schyłku XX wieku. Spowodowane jest to uporządkowaniem cmentarza przez ks. kan. Jana Madeja, który w tym okresie systematycznie zapełniał puste kwatery.

W południowej części cmentarza znajduje się trzeci, największy sektor. Datowany jest on na lata 50-70. XX wieku. To tutaj umiejscowiony był pierwotny cmentarz parafialny z lat 30. Z kolei w południowo-zachodnim krańcu nekropolii znajduje się czwarty sektor (lata 60-80. XX wieku). Na początku służył on do pochówku dzieci i ludzi młodych, jednak z czasem przeniósł się w to miejsce cały powstający w tym okresie cmentarz. Spotkamy tutaj m.in. miejsce spoczynku ks. Stanisława Tkacza, proboszcza miejscowej parafii w latach 1967-1988.

Piąty sektor (1985-2010) nazywany jest nowym cmentarzem. Znajduje się w południowo-wschodniej części nekropolii i charakteryzuje się ułożeniem grobów w jednej linii. W tej części pochowany jest m.in. Wacław Tuwalski, komendant Batalionów Chłopskich, nauczyciel, długoletni dyrektor miejscowej szkoły oraz działacz społeczny.

Najmłodszy sektor cmentarza umiejscowiony jest w jego północno-wschodniej części. Pierwszy pochówek tutaj odbył się w 2010 roku.