Cudze chwalicie, swoje poznajcie... (cz. 175)
Zespół pałacowo-parkowy w Woli Osowińskiej (gm. Borki) umiejscowiony jest w północnej części miejscowości. Ma kształt prostokąta, w centrum którego znajduje się dwór rozbudowany w pałac. Z trzech stron otacza go naturalistyczny park, natomiast od frontu prowadzi do niego owalny podjazd.
Pierwotnie pałac był siedzibą ziemiańską, wzniesioną przez Firlejów zapewne w drugiej połowie XVI wieku. Obecnie budynek jest niesymetryczny i składa się z dwóch części – parterowego dworu z przełomu XVIII i XIX wieku oraz piętrowego skrzydła, które zostało dostawione ok. 1906 roku. W najbliższym jego sąsiedztwie znajduje się pomnik upamiętniający mieszkańców Woli Osowińskiej poległych w czasie II wojny światowej, kościół pw. Narodzenia NMP, a także zespół budynków folwarcznych (gorzelnia i młyn) będących pozostałością po niegdyś świetnie prosperującym gospodarstwie. Całości dopełnia park z malowniczymi oczkami wodnymi i wiekowymi drzewami, z których wyróżnia się kilkusetletni dąb szypułkowy „Dewajtis”.
Dwór został wzniesiony na planie prostokąta, jest murowany i otynkowany. Posiada wysokie podpiwniczenie. Frontem zwrócony jest w kierunku południowym, gdzie znajduje się dostawiony prostokątny przedsionek. Zwieńczony jest on trójkątnym ogzymsowanym frontonem. Prowadzą do niego dwuskrzydłowe, klepkowe drzwi, po bokach których zauważymy pary toskańskich pilastrów. Wejście do dworu poprzedza wysoki taras ze schodami. Wewnątrz budynku znajdowała się sień, po bokach której umiejscowiono reprezentacyjne pokoje. Na wprost wejścia był salon ogrodowy, z którego dawniej prowadziło wyjście na taras. Elewacje dworu – frontowa i tylna – są pięcioosiowe, natomiast boczna trójosiowa. Tutaj znajdują się trzy, rozmieszczone nieregularnie, ślepe okna. Dwór wieńczy wysoki dwuspadowy dach z dwoma kominami, który pokryty został blachą.
Od strony zachodniej do dworu przylega prostokątny pawilon, który czyni budowlę pałacem. Jego projektantem jest najprawdopodobniej Władysław Marconi. Ma on formę eklektycznego pałacyku z przewagą elementów neobarokowych. Piętrowy, przy czym druga kondygnacja jest znacznie niższa. Pawilon posiada wysoką półpiwnicę zwaną sutereną (pomieszczenie, które w połowie jest pod ziemią). Jego elewacje są trójosiowe z narożami posiadającymi dekoracyjne opracowanie kamieni podkreślającymi ich układ. Od południa i północy, pomiędzy oknami, znajdują się pionowe występy zwane lizenami. Nad nimi zobaczymy tryglify, będące częścią biegnącego górą gładkiego fryzu. Okna otaczają profilowane opaski. Poniżej znajdują się wydatne parapety, a także dekoracje rzeźbiarskie zwane festonami. Mają one postać fragmentu tkaniny swobodnie zwieszającej się z dwóch punktów zaczepienia. Od strony zachodniej, w środkowej części elewacji budynku, występuje ryzalit. Natomiast od północy (na piętrze) zobaczymy żeliwny balkon. Dach pawilonu jest czterospadowy i mansardowy. Składa się z dwóch części – dolnej, która jest stroma i posiada od północy i południa po trzy owalne lukarny, a także górna o mniejszym kącie nachylenia. Pokryty jest blachą w romby i wieńczą go dwa kominy.
Po II wojnie światowej pałac wraz z parkiem trafiły najpierw w ręce uniwersytetu ludowego, a następnie Gminnej Spółdzielni w Woli Osowińskiej. W latach 1949-1995, po przystosowaniu wnętrz i likwidacji tarasu od północy, był siedzibą dla szkoły podstawowej. Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie nieliczne elementy wystroju jego wnętrz. Są to m.in. marmurowy kominek w dworku, zdobienia salonu na piętrze oficyny, fragmenty marmurowej posadzki, a także ceramiczny zlew w piwnicy z przełomu XIX i XX wieku.
Pałac, którego właścicielem jest gmina Borki, obecnie jest niezagospodarowany.
Komentarze obsługiwane przez CComment