Cudze chwalicie, swoje poznajcie... (cz. 152)
17 sierpnia 1920 roku, w czasie wojny polsko–bolszewickiej, na polach Kąkolewnicy doszło do starcia pomiędzy polską Brygadą Jazdy Ochotniczej a bolszewicką 170 Brygadą Strzelców. Ten bój upamiętnia tablica, która dokładnie 100 lat później zawisła na budynku Urzędu Gminy w Kąkolewnicy.
16 sierpnia 1920 roku Józef Piłsudski osobiście dowodził kontruderzeniem znad Wieprza na odsłoniętą flankę bolszewickiego Frontu Zachodniego. Uczestniczyła w nim m.in. Brygada Jazdy Ochotniczej, która została sformowana na Lubelszczyźnie pod koniec lipca. Jej dowódcą był mjr Feliks Jaworski. Początkowo brygada była rozlokowana w rejonie Firleja, jednak szybko skierowano ją do Radzynia Podlaskiego, gdzie stacjonowało około 270 czerwonoarmistów ze 170 Brygady Strzelców. Polacy zaskoczyli przeciwnika, który zmuszony był się wycofać. Wzięto przy tym 80 jeńców oraz zdobyto duże ilości broni, amunicji, żywności i paszy dla koni.
Jeszcze tego samego dnia Józef Piłsudski wydał rozkaz, w którym nakazywał mjr. Jaworskiemu bezzwłoczne uderzenie na Międzyrzec Podlaski. Plan przewidywał, że miasto zostanie oskrzydlone od wschodu i zachodu, a jednocześnie zaatakowane frontalnie od strony szosy radzyńskiej. Polskie wojska, podzielone na trzy kolumny – prawą, środkową i lewą, wyruszyły w nocy 17 sierpnia. W rejonie Kąkolewnicy kolumna środkowa natknęła się na bolszewicką piechotę. Doszło do starcia, w wyniku którego przeciwnik w nieładzie wycofał się w kierunku na Mordy. Tam natknął się jednak na polską kolumnę lewą, która przeprowadziła konną szarżę całkowicie rozpraszając nieprzyjaciela.
Po rozbiciu bolszewików kolumny lewa i środkowa zatrzymały się na odpoczynek w Kąkolewnicy. Po kilku godzinach, pod wieś podeszła od zachodu bolszewicka kolumna, która usiłowała przebić się na Międzyrzec Podlaski i Białą Podlaską. Czerwonoarmiści zaatakowali, jednak po krótkiej, aczkolwiek zaciekłej walce, zostali odparci.
Bój pod Kąkolewnicą zakończył się zwycięstwem Brygady Jazdy Ochotniczej mjr. Feliksa Jaworskiego. Dzięki temu, praktycznie nie napotykając oporu przeciwnika, wyzwolony został później Międzyrzec Podlaski. Wzięto przy tym wielu jeńców oraz zdobyto tabory 170 Brygady Strzelców. Ponadto zamknięto bolszewickiej 16 Armii drogę odwrotu na Brześć Litewski.
Gmina Kąkolewnica, w ramach obchodów setnej rocznicy Bitwy Warszawskiej, znalazła się wśród 89 gmin uhonorowanych przez Prezydenta Andrzeja Dudę okolicznościowymi tablicami. Trafiły one do przedstawicieli samorządów, na terenie których znajdują się miejsca związane ze zwycięską bitwą. To kolejna odsłona projektu upamiętniającego tych wszystkich, którzy w czasie wojny polsko–bolszewickiej obronili wolność i suwerenność Rzeczypospolitej.
Tablica zawisła na budynku Urzędu Gminy w Kąkolewnicy, a jej uroczyste odsłonięcie odbyło się 17 sierpnia 2020 roku. Wyryty został na niej wizerunek orła białego w koronie oraz napis: 1920 2020 / MIEJSCE PAMIĘCI BITWY WARSZAWSKIEJ 1920 ROKU / W CZASIE NARODOWYCH OBCHODÓW SETNEJ ROCZNICY / ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ / ORAZ / W STULECIE WIELKIEGO TRYUMFU NASZEGO NARODU / W WOJNIE POLSKO-BOLSZEWICKIEJ / Z WDZIĘCZNOŚCIĄ UPAMIĘTNIAMY ZASŁUGI WSZYSTKICH RODAKÓW, / KTÓRZY OBRONILI WÓWCZAS / WOLNOŚĆ I SUWERENNOŚĆ NASZEJ OJCZYZNY / W ROKU OBCHODÓW STULECIA BITWY WARSZAWSKIEJ / TABLICĘ PRZEKAZAŁ / PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ANDRZEJ DUDA /.
Komentarze obsługiwane przez CComment