POZNAJCIE

Na zachodnim krańcu Licht (gm. Czemierniki), wśród brzózek, spotkamy kamień poświęcony żołnierzom Armii Krajowej i Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, którzy w latach 1939-1954 walczyli o wolność i suwerenność Polski. Stanął on z inicjatywy członków Radzyńskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – Józefa Bieleckiego, Stanisława Karwowskiego oraz Stanisława i Stefana Niewęgłowskich.

Jadąc z Radzynia Podlaskiego drogą krajową nr 63 w kierunku Wisznic i Sławatycz, ok. 100 m od skraju lasu po prawej stronie, spotkamy trzy krzyże. Niepozorne, współczesne a jednak kryją w sobie wielką tajemnicę.

W herbie gminy Komarówka Podlaska, na czerwonym tle, znajdują się dwa elementy stanowiące czytelne nawiązanie do historii tych terenów. Pierwszym z nich są, ułożone w krzyż skośny, srebrne bełty – pociski przypominające strzałę, używane do strzelania z kuszy. Nie posiadają one grotów, a jedynie promień i lotki. Drugim elementem umieszczonym w herbie jest róg – w kolorze czarnym ze złotymi okuciami, z ustnikiem oraz paskiem.

W Bełczącu (gm. Czemierniki), nocą z 30 września na 1 października 1939 r., miała miejsce historyczna przeprawa Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” przez rzekę Tyśmienicę. Po tych wydarzeniach, w nieodległym lesie koło Tchórzewa, padły najprawdopodobniej pierwsze strzały w stoczonej od 2 do 5 października bitwie pod Kockiem, Serokomlą i Wolą Gułowską. Potyczka ta została uznana za ostatnią bitwę kampanii wrześniowej 1939 r.

W prezbiterium kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Woli Osowińskiej (gm. Borki) znajduje się tablica upamiętniająca ks. Romana Ryczkowskiego. Był on założycielem i pierwszym proboszczem parafii. Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia tablicy odbyła się 8 września 1990 r.

30 maja 1940 r. w lesie koło Planty (gm. Wohyń) hitlerowcy zamordowali 51 mężczyzn. Większość z nich pochodziło z Rudna, miejscowości położonej w sąsiednim powiecie parczewskim (gm. Milanów). Zbrodnia została dokonana w odwecie za śmierć niemieckiego kolonisty.

Przy drodze krajowej nr 19, pomiędzy miejscowościami Sitno i Borki (gm. Borki), spotkamy przepiękną kapliczkę. Ustawiona została ona w 2020 r. ku czci Matki Bożej z Lourdes.

2 sierpnia 2020 r. kościół pw. Błogosławionych Męczenników Podlaskim w Radzyniu Podlaskim wzbogacił się o monumentalny ołtarz główny. Jest on piękny i mimo, że nowy – to został wykonany w starym stylu. Jego poświęcenia dokonał ks. kan. Henryk Och.

12 października 2014 r., w 30. rocznicę męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki, przy kościele Świętej Trójcy w Radzyniu odsłonięty został pomnik Błogosławionego. Miejsce to jest nieprzypadkowe, ponieważ tam właśnie spotykali się w 1980 r. działacze, którzy tworzyli struktury radzyńskiej „Solidarności”.

W Płudach (gm. Radzyń Podlaski), przy posesji oznaczonej numerem 11, znajduje się pomnik upamiętniający członków rodziny Pawlinów i Gomułków zamordowanych przez hitlerowców w okresie II wojny światowej. Jego uroczyste odsłonięcie, z inicjatywy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Radzyniu Podlaskim oraz mieszkańców wsi, odbyło się 2 lipca 2000 r.

Gmina wiejska Radzyń Podlaski, po Radzyniu i powiecie radzyńskim, jest trzecim samorządem, który w swoich insygniach nawiązał do Grota z Ostrowa pieczętującego się herbem „Rawicz”.

Miejscowość Bedlno położona jest w zachodniej części gminy Radzyń Podlaski. W 1840 r., po odkupieniu części dóbr od siostry Laury, jedynym właścicielem wioski został Włodzimierz Ośniałowski. Przez 20 lat zarządzał on majątkiem. W tym czasie wzniósł drewniany dwór, który do dzisiaj jest najważniejszym zabytkiem miejscowości. Budynek zdradza duże podobieństwo do chaty chłopskiej i próżno dopatrywać się w nim cech szlacheckiego dworu.

Przy kościele parafialnym pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Ostrówkach stoi krzyż misyjny z 1966 r. W 2018 r. został on poddany renowacji i wzbogacony o pamiątkową tablicę.

Tyśmienica stanowi naturalną granicę pomiędzy gminami Czemierniki i Borki. Jadąc z Bełcząca do Tchórzewa, po minięciu rzeki, na łące po prawej stronie w odległości 150 m od szosy, zobaczymy granitową tablicę. Upamiętnia ona przeprawę 5 tys. ułanów Dywizji Kawalerii „Zaza” gen. Zygmunta Podhorskiego.

Na skraju Zarzeca Ulańskiego (gm. Ulan-Majorat), w niedalekim sąsiedztwie mostu na rzece Bystrzycy, znajduje się przydrożna kapliczka wzniesiona na początku XX w. Jest ona wymurowana z cegły i otynkowana.

Przy głównym wejściu do kościoła parafialnego pw. św. Filipa Neri w Kąkolewnicy (gm. Kąkolewnica) stoi pamiątkowy obelisk. Można zaryzykować twierdzenie, że jest to pierwszy monument w Polsce – a na pewno pierwszy w powiecie radzyńskim – upamiętniający ofiary katastrofy pod Smoleńskiem. Jego odsłonięcie miało miejsce 6 czerwca 2010 r.

Na końcu Branicy Suchowolskiej (gm. Wohyń), naprzeciwko posesji oznaczonej numerem 63, stoi drewniany krzyż. Z inskrypcji na nim wyrytej dowiadujemy się, że został postawiony w latach 30-tych XX w.

Przy ul. Parkowej w Woli Osowińskiej (gm. Borki) spotkamy kapliczkę dworską z początku XX w. Otacza ją bez, który kwitnąc w maju na fioletowo nadaje jej swoistego uroku.

Na skraju lasu w Brzozowicy Dużej (gm. Kąkolewnica), w pobliżu leśniczówki, zobaczymy pamiątkowy głaz. Poświęcony jest on por. Zdzisławowi Sierpińskiemu oraz żołnierzom Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Pomnik uroczyście odsłonięto 30 października 1994 r.

Przed Wiejskim Domem Kultury w Sitnie spotkamy okazały drewniany krzyż. W maju 2011 r. postawili go mieszkańcy wioski na pamiątkę beatyfikacji Jana Pawła II .